Reviews E

Ensemble Nimbus - Scapegoat (1998)

Label: Record Heaven
Bandsite: Recordheaven.net
Duur: 49:14
Reviewer: JoJo
Waardering: @ @ @ @ (uit max. 5 JoJo's)

Er zijn van die hoezen waar je naar blijft kijken. En waarop je zelfs na jaren turen nog nieuwe details ontdekt. Die beeldervaring heb ik bijvoorbeeld met de sprookjesachtige hoezen van Wise after the Event van Anthony Phillips, Bilbo van Par Lindh, Nursery Cryme van Genesis en The Services of Mary Goode van Janison Edge. De hoes van Scapegoat van Ensemble Nimbus kan daaraan worden toegevoegd. Een surrealistisch geheel gebaseerd op een schilderij van Bert Johnny Nilsson. Hoewel de hoes van Scapegoat wat minder gelaagd is dan de hierboven genoemde hoezen, blijft het mij intrigeren. Jammer dat de beelddetails in het boekje door uitvergroting aan scherpte hebben ingeboet. Maar de voorzijde blijft 'een plaatje'.
En zit het intrige ook in de muziek van dit ensemble? Ik durf daar volmondig 'ja' op te antwoorden. Want ook de muziek geeft pas na meerdere luisterbeurten zijn details prijs, hetgeen is terug te voeren op de complexiteit van de tracks waarin de geesten van wijlen Frank Zappa en de weirdos van Henry Cow veelvuldig rondwaren. Die inspiratiebronnen leveren avant-gardistisch getinte prog op die staat als een huis.
Onder leiding van de officieuze Flower King Hasse Bruniusson trekt men voortvarend van leer in het openingsnummer 'Burning Arrows', met bijna 9 minuten het langste nummer van het album. Na een dreigend intro bouwt de track zich langzaam op en geven steeds meer instrumenten acte de presence, met de viool en klarinet als 'leiders'. De track is doordrenkt met een creepy stem die mij doet denken aan een Amerikaanse televisiedominee. Nu speelt religie toch een rol op deze schijf, getuige titels als 'Offering', 'The Cross of Infamy' en 'Three Figures', waarbij de heren enig cynisme en ironie niet kan worden ontzegd. In het laatstgenoemde nummer zitten wat folk-elementen verwerkt en is het thema geheel in Zappaiaanse 'Waka-Jawaka' traditie opgetrokken. Eén van de sterkere tracks van Scapegoat met zijn onverwachte breaks en wendingen en zijn melting pot aan stijlen. Avantgardisme ten top komt voorbij in 'Algebra of Needs', waar het gemurmel van de blazers met daaroverheen de gitaarklanken van Almkvist een vervreemdend effect geven en het lijkt alsof ik in een andere wereld verkeer. Absoluut hoogtepunt vormt 'Offering' dat geïntroduceerd wordt met een kerkorgel, gaandeweg een wonderlijke schoonheid ontvouwt, teksten uit Het Oude Testament bevat en overgoten is met een saus van zigeunermuziek. Ook 'Trial by Error' mag er zijn en biedt met zijn wat traditionelere opmaak een rustpunt. Ook hierin valt de invloed van Balkan-muziek op, terwijl we het hier toch over Zweedse muzikanten hebben. Het album sluit in stijl en met hoge kwaliteit af met 'Wooden Tuxedo' dat zowel qua titel als uitvoering door Zappa geschreven zou kunnen zijn en met 'Epigram', waarbij de ondertitel 'chamber music' passend zou zijn.
Voor de liefhebbers van niet al te gemakkelijke muziek die zich op de grensvlakken van prog, avant-garde en jazz beweegt, is dit een absolute aanrader. Geef het album de tijd zich aan u te ontvouwen. Al luisterend en turend op de hoes bent u niet meer van deze wereld ……. en dat kan in deze roerige tijden soms een verademing zijn.
JoJo (2003)

Bezetting:
Hakan Almkvist - guitar, bass, tapes keyboards, loops, voice
Lars Bjork - bass and altered clarinet, loops
Hasse Bruniusson - acoustic and electric drums, percussion, computers
Kirk Chilton - violin, viola, voice

Discografie:
Key Figures (1994)
Scapegoat (1998)
Garmonbozia (2000)