DISTRIBUTED BEING ProgSoap12
DE ONDERGANG VAN ALBUM EN CD

Er is veel aan de hand in het marktsegment 'muziek'. Sterker nog, het einde der tijden lijkt aangebroken. CD-zaken gaan op de fles, recent nog Playland in Delft - de eigenaar gaat zich toeleggen op de verkoop van kraaltjes .... - en Boudisque in Amsterdam en de jeugd koopt nauwelijks CD's meer en download illegaal dan wel tegen betaling losse tracks voor hun iPod en MP3 speler. Het publiek dat zich nog wel richt op het medium 'compact disc' ver- grijst en daar ben ik zelf met mijn bijna 50 dienstjaren en mijn haarbeeld zienderogen een vertegenwoordiger van. Hoogstwaar- schijnlijk zal het voor die doelgroep dan ook steeds moeilijker worden om nog CD's aan te schaffen.
Ook de Free Record Shop - allang niet meer het domein van een prog- en symfoliefhebber - ziet er inmiddels uit als een 'outlet store' waar het gaat om schamele restjes CD's en richt zich steeds meer op 'games' en DVD's. Dat was vroeger wel anders. Ik zie Hans van Breukhoven nog zitten in zijn eerste platenzaakje op het holletje op het Broersveld naar de Hoogstraat te Schiedam. Ik kwam er in de jaren zeventig zeer regelmatig, in dat pijpenlaatje met links en rechts bakken vol met LP's.

Als ik hem bezocht voor een witte plaat - voor de jonge lezertjes onder ons, ook wij grijsaards waren toen als hippiehonden ille- gaal bezig en kochten 'bootlegs' van liveconcerten - dan zei Hans steevast "ga even zitten, wil je een bakkie koffie?". Tijdens het verorberen van het bakje pleur moest je dan al betalen zonder dat je ook maar iets van die witte LP had gezien, dook Hans in een min of meer verborgen kartonnen doos, toverde daar de letterlijk en figuurlijk witte plaat 'Pink Floyd De Doelen 1970" uit en dan moest je snel wegwezen. Als de dood was hij dat hij en ik betrapt werden op de verkoop en aanschaf van een 'bootleg'. Levensge- vaarlijk. Later is het nog goed gekomen met Hans, zoals u weet, en heb ik hem nooit meer in levende lijve gezien. Slechts nog op televisie met 'bootleg Connie' aan zijn zijde.
Of het zo erg zal worden dat ik CD's op zijn best nog via Internet kan aanschaffen en dat ik CD's op z'n slechtst helemaal niet meer kan aanschaffen, dat betwijfel ik. Het zal wat moeilijker worden, wellicht obscuurder en kleinschaliger, maar er zullen naar mijn mening altijd geluidsdragers met muziek te koop blijven. De LP is immers ook nooit volledig verdwenen en maakt zelfs een beschei- den comeback. De Plaatboef in Rotterdam heeft zelfs weer een aparte hoek met 'Nieuwe LP's'.
Een ingrijpender en gevaarlijker ontwikkeling is het gegeven dat het succes van de MP3's en iPods bij de jeugd en de daaraan gekoppelde voorkeur voor 'zappen' ervoor zorgt dat de samen- hang van het album verdwijnt. En er wellicht toe leidt dat bands en artiesten geen albums meer maken op de traditionele wijze. Immers, een jongeling noemt zich tegenwoordig al fan van Led Zeppelin als hij of zij 'Stairway to Heaven' op de iPod heeft staan. Iets waartegen Steven Wilson van Porcupine Tree recent op onze mainsite ´ProgLog AFTERglow´ ageerde. Je bent een fan als je de gehele catalogus van een band in officiële vorm bezit en niet een paar losse tracks, als je weet welk nummer na nummer 4 komt, het bijbehorende boekje spelt en precies weet wie het album waar en wanneer heeft opgenomen en wie er op meespelen. Dat weten velen tegenwoordig niet meer. De echte fan is aan het verdwijnen en daarmee de synergie, structuur en zelfs de noodzaak van een album.
En als de luisteraar er al toe beslist om een album integraal te downloaden dan laat de techniek het toe om de tracks in die volgorde te zetten die je het beste uitkomt of die je het lekkerst vindt klinken. Al heeft de artiest na een zorgvuldig wegingsproces er bewust voor gekozen om een bepaalde compositie het album te laten aftrappen, de luisteraar zet de track doodleuk aan het einde. Het concept-album zat al in het verdomhoekje maar verwordt in deze werkwijze tot een boek waarin de bladzijden in de verkeerde volgorde zitten of waarbij je eerst het einde leest om te zien wie de moord heeft gepleegd om daarna eventueel de rest van het boek te lezen.
Ik moet er niet aan denken dat ik in de toekomst geen CD's meer zou kunnen kopen en mij zou moeten verlaten op downloaden. Hoe zit het dan met de prachtige booklets, teksten en andere hoesinfo? Ook downloaden van het net? Wat een armoe. Om nog maar niet te spreken over het stijgen van de prijzen van de tweede hands CD's. Die worden binnen deze muziekcultuur allen tot een 'collectors item'.
Is het tij nog te keren? Wellicht met een advies dat ik u overi- gens, om andere redenen, ook zonder deze dramatische ontwik- kelingen zou hebben gegeven: blijf zoveel mogelijk CD's kopen en stop met kopiëren en downloaden. Wij grijsaards zijn immers met velen. Maar ik vrees met grote vrezen ... JoJo (02-2008)